Kurozwęki. Wieś na Pogórzu Szydłowskim, nad Czarną (lewy dopływ Wisły). Istnieje od XII w. Siedziba rodu Kurozwęckich, którzy do największego znaczenia doszli w XIV w. Później w rękach Lanckorońskich, a od poł. XVIII w. w rękach Sołtyków. W XIX w. własność Pawła Popiela, uchodzącego za najwybitniejszego przedstawiciela konserwatystów w Galicji. Od XV w. do 1869 r. miasto.
Układ urbanistyczny ukształtowany od 2 poł. XV w. do 2 poł. XIX w. Dawny kościół klasztorny kanoników regularnych laterańskich, obecnie paraf. Wniebowzięcia Matki Boskiej i św. Augustyna, murowany z kamienia, wzniesiony ok. 1470 r., rozbudowany w XV i XVI w., dobudowa barokowej kaplicy Pięciu Ran Chrystusa (Lanckorońskich) w końcu XVII w., ozdobionej dekoracją stiukową i nakrytej kopułą, z kryptą z grobami fundatorów, dobudowa kaplicy grobowej Popielów w 1872 r. Ołtarz główny późnorenesansowy z pocz. XVII w., z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVII w. Cztery ołtarze boczne rokokowe. Murowany klasztor, obecnie użytkowany przez Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo, wzniesiony w końcu XV w., rozbudowany w 1 poł. XVII w., nadbudowany w poł. XIX w. Murowany kościół cmentarny św. Rocha, wzniesiony w XVIII w. Murowany pałac, pierwotnie owalny zameczek, wzniesiony w końcu XIV w. dla Kurozwęckich, przebudowany na dwór obronny na pocz. XVII w. (dla Soltyków), następnie ok. 1770 r. (wg proj. Franciszka Ferdynanda Naxa) i po 1918 r. Czworoboczny dziedziniec z pocz. XVII w. O nieregularnych rzutach, z piętrowymi krużgankami. Od frontu dwupiętrowy ryzalit. Dachy mansardowe.
Pałac został uwieczniony przez Stefana Żeromskiego w „Popiołach” jako Grudus. W 1923 r. budowlę będącą wówczas własnością Popielów odwiedził malarz Józef Mehoffer. Tu powstało kilka jego rysunków przedstawiających pałac i jego wnętrze.
Murowane zabudowania gospodarcze z XVIII i XIX w., częściowo zrujnowane. Rządcówka, stajnia i spichlerz użytkowane były do niedawna przez Stadninę Koni Arabskich Kurozwęki. Park krajobrazowy z XVIII w., przekomponowany w l. 1811-25 wg proj. Jana Zulaufa i w l. 1859-73 wg proj. Augustyna Donizota – z aleją lipową. W 1994 r. pałac zwrócono Popielom. W 1998 r. zlikwidowana została stadnina koni arabskich, a konie przewieziono do Białki k. Krasnegostawu.
6 km na pd. zach. Grzybów. Wieś w Niecce Połanieckiej. W 1966 r. uruchomiono tu pierwszą kopalnię siarki pozyskiwaną metodą podziemnego wytopu. Od 1992 r. w likwidacji. Wytwórnia dwusiarczku węgla. Murowany dwór z przel. XVIII i XIX w.
8 km na pd. zach. Koniemłoty. Wieś w Niecce Połanieckiej. Kościół pobenedyktyński, obecnie paraf. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, murowany, wzniesiony w końcu XV w., rozbudowany w l. 1637-49 w stylu wczesnobarokowym, dobudowa wieży w 1708 r., dobudowa kaplicy św. Benedykta w 1732 r., dobudowa nawy pd. w I. 1937-45 wg proj. Stefana Szyllera. Ołtarz główny późnobarokowy z 1 poł. XVIII w. z obrazem Najświętszej Panny Marii Niepokalanego Poczęcia, boczne wczesnobaro-kowe. Stalle złączone z konfesjonałami z pocz. XVIII w. Późno-gotycka rzeźba Chrystusa Frasobliwego z pocz. XVI w. Murowany klasztor (obecnie nie użytkowany), wzniesiony w 1667 r., przebudowany w 1825 r.