Trasa Brzeg – Grodków
Droga drugorzędna. Trasa prowadzi od Pradoliny Wrocławskiej do centrum Równiny Grodkowskiej przez miejscowości atrakcyjne pod względem turystycznym.
BRZEG
ŻŁOBIZNA, wieś.
KRZYŻOWICE, wieś. Kościół zbudowany w XIV w. z cegły zendrówki w polskiej technice układania cegły. Nawa o konstrukcji szkieletowej wypełnionej murem. Dach kryty gontem. Na uwagę zasługuje późnorenesansowa ambona z 1614 wsparta na gotyckiej bazie. Stalle z XVII w. oraz polichromia w prezbiterium wykonane przez Mistrza z Brzegu w poł. XIV w.
OBÓRKI, wieś.
Zabudowanie dworskie z poł. XIX w. Drewniany kościół kryty gontem z XVI w. Wewnątrz kościoła strop pokryty polichromią z 1685. Kościół otoczony murem z kamieni polnych z XV i XVI w. W lewo do Jankowie Wielkich (3 km).
PRZYLESIE
Wieś na planie owalnicy z domami szczytowymi z poł. XIX w. Kościół z XIV w., przebudowany; mur cmentarny wokół kościoła z XV w. W kierunku pn. droga do Brzegu. Za wsią droga w kierunku pn. do Bierzowa, rezerwat leśny Przylesie chroniący fragmenty naturalnego lasu.
Rozgałęzienie dróg: w lewo do Grodkowa, w prawo do Godzikowic (8 km) i do Oławy (12 km).
5 km na pd. zach. wieś Bąków o. Gotycki kościół dwunawowy, kamienno-ceglany, z pięknym portalem z XIV w.
GRODKÓW
Miasto (ok. 9000 mieszk., 175 m n.p.m.) nad rz. Grodkowską Strugą na Równinie Grodkowskiej w obrębie Niziny Śląskiej. Grodkowskie Zakłady Wyrobów Metalowych, Zakład Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego „Tortex” i Wytwórnia Pasz i Śrutu Kostnego Spółki HUPP. Ośrodek usługowy dla rolniczego regionu. Siedziba Urzędu Miasta i Gminy.
Średniowieczna osada targowa na skrzyżowaniu szlaków handlowych Wrocław – Nysa – Kraków – Opole – Ziębice zapisana w dokumencie z 1234 jako Grocow, wzmiankowana po raz pierwszy w 1210. Pierwotnie należała do księstwa wrocławskiego, a następnie brzeskiego. W l. 1344-1810 była w rękach biskupów wrocławskich. Miasto wielokrotnie niszczone i wyniszczane przez liczne wojny, kontrybucje, pożary i epidemie. Na przełomie XIII i XIV w. Grodków otrzymał mury obronne. Rozwijał się powoli, mimo uczęszczanego szlaku handlowego, a dalszy jego rozkwit zahamował wielki pożar w 1833. Powstały tu fabryki cygar i papierosów, zabawek, browar. W 1800 miasto liczyło ok. 1500 mieszk., a sto lat później ok. 4500.
W czasie II wojny światowej 60% zabudowy Grodkowa legło w gruzach. 6 II 1945 do miasta wkroczyły oddziały Armii Czerwonej.
Grodków zachował średniowieczny układ owalnicy śląskiej wzdłuż traktu handlowego Wrocław – Kraków, który w obrębie murów miejskich przebiegał od Bramy Lewińskiej, ku Bramie Ziębickiej przez wydłużony rynek. Miasto miało 4 bramy: Ziębicką, Nyską, Lewińską i Wrocławską oraz liczne baszty w zachowanych częściowo murach obronnych. Z XIII- i XIV-wiecznych murów zachowały się fragmenty w części pd.-zach. i pn. oraz dwie XIV-wieczne bramy: Lewińska przy ul. Elsnera 2 i Ziębicka przy ul. Warszawskiej 2, oraz baszta więzienna przy ul. Wrocławskiej. Gotyckie, bliźniaczo podobne wieże z ok. 1600, zostały podwyższone i otrzymały renesansową attykę charakterystyczną dla krakowskich budowli obronnych tego okresu, odnowione w 1866 i XX w.
Do murów obronnych przylegał gotycki kościół paraf. św. Michała Archanioła zbudowany w XIII w. (ul. Warszawska). Jest to ceglana trzynawowa świątynia o kamiennych detalach architektonicznych (przeźrocza dzienne, portale, cokoły, wsporniki). Wnętrza otrzymały żebrowane sklepienia krzyżowe i kolebko-wo-lunetowe. Nad świątynią dominuje kwadratowa wieża zakończona krenelażem i murowaną iglicą. Odbudowana i przebudowana po zniszczeniach w XVI i XIX w. Zachowane detale gotyckiej kamieniarki – portale zakrystii.
W nawie głównej późnorenesansowe epitafia rycerskie i barokowe – szlacheckie i mieszczańskie, barokowe organy, stalle, konfesjonał oraz późnobarokowy ołtarz główny z 1728. W nawie pd. renesansowy tryptyk z ok. 1600 z płaskorzeźbą przedstawiającą sceny Adoracji, Zwiastowania, Pokłonu Trzech Króli oraz Nawiedzenia i Obrzezania.
Na prostokątnym rynku ratusz z XV w., przebudowany i przekształcony w XIX w. Na parterze późnogotycki portal.
Przed ratuszem popiersie Józefa Elsnera (1769-1854) dłuta Tadeusza Wencla.
W pierzejach rynkowych kilka kamieniczek z XVI-XVIII w. Pod nr. 14 gospoda „Pod Trzema Koronami” z rokokową nadbudową z 3 herbami. Na uwagę zasługują kamieniczka pod nr. 10, przebudowana, zachowała sklepienia kolebkowe i krzyżowe.
Przy ul. Wrocławskiej 13,15,17 domy z XIX w. o interesujących elewacjach. W barokowym budynku pod nr. 18 mieściła się karczma.
Przy drodze do Opola ceglany wiatrak holenderski z XIX w. o kopulastym daszku. Obok 11 granitowych obelisków na cześć zwycięstwa narodu polskiego w walce o wolność.
W pobliżu tereny rekreacyjne miasta ze stawem, boiskami i ogródkiem jordanowskim.
Przy ul. Elsnera 8 do VIII 1996 działało Muzeum im. Józefa Elsnera (1769-1854). W tym domu narodził się w rodzinie miejscowego producenta instrumentów muzycznych sławny kompozytor, pedagog, dyrygent i nauczyciel Fryderyka Chopina. Studiował we Wrocławiu, Wiedniu i Brnie. Od 1792 przebywał we Lwowie, a następnie w Warszawie (1799-1854), gdzie pełnił zaszczytne funkcje rektora pierwszego polskiego konserwatorium i dyrektora muzycznego Teatru Narodowego. Twórca wielu oper, symfonii, utworów fortepianowych. Muzeum powstało z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Grodkowa, od 1976 do 1995 oddział Muzeum Śląska Opolskiego. Gromadziło pamiątki z życia i twórczości kompozytora (rękopisy, dokumenty, portrety). Towarzystwo Miłośników Grodkowa organizuje „Dni Elsnerowskie” i jest wydawcą „Gazety Grodkowskiej”. Koniec bocznicy.