Trasa Gliwice Kędzierzyn-Koźle
Na całej trasie droga drugorzędna. Wariant trasy przebiega przez tereny leśne Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego i woj. opolskiego. Od Koźla przez tereny rolnicze Opolszczyzny w dolinie Odry.
Gliwice, wyjazd z miasta na pd.-zach. ul. Daszyńskiego.
SOŚNICOWICE
Miasto (8350 mieszk., 252 m n.p.m.) położone na Wyżynie Śląskiej w międzyrzeczu Kłodnicy i Bierawki. Siedziba Urzędu Miasta.
Pierwotnie osada leśna w XIII w. W XIV w. „państwo sośnicowickie” książąt opolskich. Od 1555 do 1648 własność Trachów z Brzezi, a następnie Jana Kosztowskiego. W l. 1835-1945 właścicielem dóbr i pałacu byli książęta raciborscy. Prawa miejskie ok. 1506, kilkakrotnie tracone, m.in. w l. 1807-53, 1945-70, 1975-95. Osada wielokrotnie niszczona, zachowała średniowieczny układ urbanistyczny. W pobliżu rynku o XIX-wiecznej zabudowie, gotycki kościół paraf. św. Jakuba z 1447, barokizowany w l. 1786-95. Obok kościoła średniowieczny krzyż pokutny i figura św. Jana Nepomucena. W parku krajobrazowym późnobarokowy pałac z 1775 na murach wcześniejszej budowli. Zniszczony w 1945, odbudowany w l. 1958-65. Przykuwa uwagę przejeżdżających swym interesującym „kostiumem” regencyjno-rokokowym. Obecnie w pałacu Dom Pomocy Społecznej dla dziewcząt. W parku o pow. 2,4 ha liczne lipy drobno-listne powyżej 300 cm w obwodzie (podobne przy ul. Raciborskiej i Młyńskiej).
SIERAKOWICE
We wsi drewniany kościół z 1675 o pięknej sylwetce, wykonany przez cieślę Józefa Józka. W pobliżu kapliczka z rzeźbą św. Jana Nepomucena.
KOTLARNIA
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1776. Ośrodek hutniczy panów w Sławięcicach. Czynna tu była w pocz. XIX w. walcownia i fabryka łyżek. W 1840 powstała fabryka blachy i drutu.
W centrum osady przemysłowej kościół ewangelicki z l. 1815-18 i szkoła z 1815 (proj. arch. F.L. Fritsche).
W Kotlami odgałęzienie drogi do Sławięcic – dzielnicy Kędzierzyna-Koźla (13 km) przez Starą Kuźnię, przysiółek Ortowic. Na przełomie XVIII i XIX w. istniał tu piec hutniczy, zlikwidowany w 1811.
ORTOWICE
Wieś wzmiankowana w 1604 należąca do dominium Sławięcice. Od 1830 własność książąt Hohenlohe-Oehringen. W 1746 powstały tu ponownie piece hutnicze czynne do poł. XIX w. Podczas plebiscytu w 1921 za Polską głosowało 65% mieszkańców.
Odgałęzienie drogi.
■ 2 km na pd. zach. Bierawa. Wieś znana już w 1308 jako „de Berawa” . Kościół z 1614 na miejscu drewnianej kaplicy. We wnętrzu tablica z herbem Prószkowskich z 1562. W XIX w. wieś należała do dominium sławięcickiego księcia Hohenlohe-Oehringen. W 1925 70% mieszkańców wsi mówiło językiem polskim. Od 1920 czynny był tu chór mieszany im. F. Chopina oraz działało koło Związku Polaków w Niemczech.
STARE KOŹLE
Wieś wzmiankowana w 1335. Do 1818 należała do pow. toszeckiego. W 1924 na 1135 mieszkańców 435 posługiwało się językiem polskim, a 487 – polskim i niemieckim.
Kościół późnobarokowy z l. 1806-08, odbudowany. Ze Starego Koźla pochodzi obrońca języka polskiego ks. Jan Melz.
BRZEŻCE
Pierwsza wiadomość o wsi pochodzi z testamentu księcia opolskiego Mieszka z 1246, kiedy wieś Breze została wsią klasztorną oo. dominikanów w Raciborzu. W latach następnych nazwa Brzeszcice (1416), Brzeszce (1680). W XIX w. we wsi folwark księcia Hohenlohe-Oehringen ze Sławięcic. W 1910 wg spisu ludności 793 osoby uznały za macierzysty język polski, a 79 – język niemiecki. Do 1817 należały do powiatu toszeckiego.
KĘDZIERZYN-KOŹLE