Trasa Czumów – Kosmów

CZUMÓW

Wieś położona nad Bugiem. Wzmiankowana w 1400 r. jako folwark szlachecki. Na pocz. XIX w. własność Kurdwanowskich. Wtedy wzniesiona została cerkiew greckokatolicka. W końcu XIX i na pocz. XX w. własność Pohoreckich. W Czumowie w XIX w. istniała kaplica greckokatolicka, którą w 1875 r. zmieniono na prawosławną. Cerkiew została rozebrana w 1938 r. Pozostał jedynie przycerkiewny cmentarz prawosławny, d. greckokatolicki, na wsch. krańcu wsi. Murowany, parterowy pałac wzniesiony w 2 poł. XIX w. dla Pohoreckich, rozbudowany i przebudowany na pocz. XX w. Od 1989 r. obiekt jest starannie remontowany. Zbudowany jest na nieregularnym rzucie. Ma 2 portyki asymetrycznie usytuowane na elewacjach wzdłużnych oraz czterokondygnacyjną wieżę umieszczoną od zachodu. Elewacje pałacu są boniowane. Budowla nakryta jest dwuspadowym dachem z facjatkami. Portyk frontowy ma 4 filary podtrzymujące balkon z balustradą. Drugi portyk dźwiga taras widokowy. Pałac otaczał park, ale został wycięty przez Niemców w 1944 r., gdy pałac zamieniono na posterunek straży granicznej (Grenzschutzu) na tzw. linii wyłapywania band, utworzonej przez hitlerowców wzdłuż Bugu, a mającej na celu utrudnienie członkom ruchu oporu z Lubelszczyzny i Wołynia przechodzenia przez rzekę. Drzewa parku zasłaniały żołnierzom niemieckim obserwację rzeki.

ŚLIPCZE

Wieś wzmiankowana w 1376 r. jako własność władyki chełmskiego. Do 1944 r. zamieszkana przez Ukraińców. Zniszczona 19 marca 1944 r. przez AK. Pozostały ślady fundamentów folwarku, drzewa w miejscu cerkwi greckokatolickiej, do 1875 r. zamienionej na prawosławną, w 1938 r. rozebranej. W pobliżu wsi duże skupisko kurhanów.

KOSMÓW

Wieś wzmiankowana była w 1376 r. jako własność władyki chełmskiego. Na pocz. XVI w. stała się własnością biskupów chełmskich obrządku łacińskiego. Miejscowa cerkiew prawosławna została rozebrana w 1938 r. Do 1944 r. wieś zamieszkana była przez Ukraińców, poza Kolonią Kosmów zasiedloną w okresie międzywojennym przez Polaków. W lutym 1944 r. Ukraińcy z USN (Ukraińskiej Samoobrony Narodowej), wspomagani przez UPA, oddziały podporządkowanej Niemcom ukraińskiej dywizji SS-Galizien i ukraińską policję, spacyfikowali polskie wsie i przysiółki w okolicy Kosmowa, w tym zamieszkaną przez Polaków Kolonię Kosmów. Reakcją na te działania była pacyfikacja wsi przez oddziały AK „Czarusia” Sergiusza Konopy i BCh „Rysia” Stanisława Basaja.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *