ŁONIÓW
Wieś gminna. W XV w. właścicielem wsi był Paweł Gniewosz. Później majątek należał do Jana Wnorowskiego, a następnie był własnością Chrzanowskich, Kuczkowskich, a od XVIII w. Moszyńskich. Stąd pochodzili Piotr Moszyński (1800-79) – działacz społeczny i polityczny, członek Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, współorganizator słynnej Wystawy Starożytności Polskich w Krakowie w 1858 r., oraz Jerzy Moszyński (1847-1924) – skrajnie konserwatywny działacz polityczny i publicysta, twórca dużej, liczącej 15 000 woluminów biblioteki (przekazanej testamentem na rzecz KUL-u).
Kościół paraf. św. Mikołaja, gotycki, murowany, wzniesiony w XV w., dobudowa kaplicy Matki Boskiej Szkaplerznej w 1759 r. i kaplicy św. Franciszka Ksawerego w 1818 r., dobudowa wieży na pocz. XIX w. Wewnętrzny renesansowy portal o wykroju tzw. długoszowskim. Tablica upamiętniająca rodzinę Hubal-Dobrzańskich, z której pochodził słynny mjr Henryk Hubal-Dobrzański, dowódca Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego w początkowym okresie II wojny światowej (patrz także Maciejowice). Murowana plebania z ok. 1860 r. Murowany eklektyczny pałac Moszyńskich w typie willi włoskiej wzniesiony w l. 1880-85 wg proj. wybitnego, choć nieco obecnie zapomnianego, arch. Antoniego Łuszczkiewicza (1838-86, brat malarza Władysława Łuszczkiewicza), w miejscu wcześniejszego dworu z XVIII w. Charakteryzuje się prostotą formy, urozmaiceniem bryły, dominującym akcentem jest wysmukła wieża. Wzorowany na architekturze włoskiego domu wiejskiego z okresu wczesnego renesansu. Na elewacji frontowej umieszczona jest data 1880, inicjały ŁM (Łukasza Moszyńskiego) i herb Nałęcz. Park krajobrazowy z 1912 r. zaprojektował Stefan Celichowski. Okazały dąb szypułkowy – jak głosi legenda – rośnie w miejscu, pod którym odpoczywał król Kazimierz Wielki w 1369 r.