KLIMONTÓW
Wieś na Wyżynie Opatowskiej nad rz. Koprzywianką, siedziba urzędu gminy. Została założona jako miasto prywatne w 1604 r. staraniem Jana Zbigniewa Ossolińskiego. Od 1650 r. własność Kalinowskich, następnie Morsztynów, od 1733 r. Sanguszków, od 1760 r. Ledóchowskich. Na pocz. XVIII w. Klimontów słynął z wyrobu sukna i wyrobów z wełny. Utracił prawa miejskie w 1869 r. W Klimontowie urodzili się Bruno Jasieński – pisarz i poeta, oraz Moryc Terkeltejb – osiadły w USA pisarz w języku jidysz i dziennikarz.
Bruno Jasieński (Wiktor Bruno Zysman, 1901-1939). Pisarz, poeta, dramaturg. Jeden z twórców polskiego futuryzmu. Podczas I wojny światowej wraz z rodziną przebywał w Moskwie. W 1918 r. rozpoczął studia filozoficzne w Krakowie i założył Klub Futurystów „Katarynka”. W 1923 r. we Lwowie napisał powieść „Nogi Izoldy Morgan”. Buntując się przeciw wartościom narodowym i literackim został osamotniony; związał się wówczas z ruchem komunistycznym. Jego utwory podlegały cenzurze. W 1925 r. w Paryżu napisał poemat „Słowo o Jakubie Szeli”, który wydał własnym nakładem, i powieść „Palę Paryż”, za którą oraz za działalność społeczną został deportowany z Francji. Wygnany przeniósł się do Moskwy, gdzie napisał jedną z pierwszych powieści socrealistycznych „Człowiek zmienia skórę” (1932). Został członkiem Zarządu Głównego Związku Pisarzy Sowieckich. Aresztowany w 1937 r. pod fałszywymi zarzutami politycznymi, zmarł w drodze do łagrów. Zrehabilitowany w 1955 r.
Zachował się układ urbanistyczny ukształtowany od 1604 r. do 2 poł. XIX w. Kościół pokolegiacki, obecnie paraf. św. Józefa, murowany, wzniesiony w l. 1643-50 (korpus i prezbiterium) wg proj. Wawrzyńca Senesa z fundacji Jerzego Ossolińskiego, rozbudowany w 1732 r. (kopuła i wieża), także w l. 1762-67 (druga wieża) i w l. 1775-79 (przedsionek i fasada). Jest barokową budowlą wzniesioną na planie wpisanej w wielobok elipsy, nakrytej bębnem umieszczonym na wysokim tamburze. Wnętrze ozdabia bogata sztukateria, wykonana przed 1647 r. przez Jana Chrzciciela Falconiego, i polichromie. Nawa na rzucie elipsy otoczona jest obejściem. Ołtarz główny – w stylu barokowym, pochodzi sprzed 1650 r. – w obramieniu drzewa Jessego z pnączami winnej latorośli i 12 popiersiami królów żydowskich. W jego centrum figura Jezusa na Krzyżu, według przekazów dar księżnej Jadwigi, żony Władysława Łokietka, dla Jaśka Toporczyka z Ossolina. Pod kościołem krypty grobowe Ossolińskich. Murowana plebania sprzed 1758 r. Kościół podominikański, obecnie filialny Najświętszej Marii Panny i św. Jacka, murowany, wzniesiony w l. 1617-20. Sklepienie dekorowane jest późnorenesansowymi stiukami z profilowanych żeber i siecią kwadratów z rozetami. W ołtarzu głównym obraz św. Jacka z poł. XVII w. W ołtarzu bocznym malowany na blasze wizerunek Matki Bożej z Jezusem Chrystusem, prawdopodobnie przywieziony przez Zbigniewa Ossolińskiego z wyprawy moskiewskiej. Murowany klasztor, skrzydła pd. i zach. wzniesione w l. 1620-43, skrzydła pn. i wsch. przed 1650 r., przebudowa wieży przy skrzydle wsch. w 1768 r. W refektarzu sklepienie dekorowane w typie kalisko-lubelskim. W ścianie pn. tablica upamiętniająca poetę i pisarza Brunona Jasieńskiego (1901-39, właściwie Wiktora Brunona Zysmana). Wewnątrz kilka portali późnorenesansowych i wczesnobarokowych. Murowane ogrodzenie z bramą z l. 1780-87. Na zewnętrznej ścianie świątyni odkryty spod warstwy tynku z XVII w. fresk przedstawiający Jezusa Chrystusa z aniołem podającym kielich goryczy. Dawna synagoga, murowana, wzniesiona przed 1758 r., przebudowana w końcu XVIII i w końcu XIX w. według prawideł późnego klasycyzmu. Przy niej ślady cmentarza żydowskiego z końca XVIII i XIX w. Pomnik powstańców styczniowych (przed kościołem św. Józefa) poległych w bitwie pod Rybnicą 30 października 1863 r.