Brzeg

Po drugiej stronie Starego Miasta, przy ul. Długiej (w pobliżu d. murów miejskich na pl. Kościelnym) monumentalna dwuwieżowa gotycka bazylika św. Mikołaja wznoszona w l. 1370-1427 przy wydatnej pomocy księcia Ludwika I. Budowniczymi kościoła byli cechowi mistrzowie z Wrocławia z mistrzem Guntherem na czele, który nadał mu schemat wrocławskich kościołów św. Marii i Magdaleny i św. Elżbiety. Świątynię zbudowano z cegły, a do dekoracji i konstrukcji zastosowano kamienne detale architektoniczne (portale, maswerki, wsporniki itp.). W średniowieczu kościół posiadał wspaniałe witraże wykonane na przełomie XIV i XV w. przez Mistrza Konrada z Wrocławia. W l. 1884/85 nadbudowano wieże kościelne i dobudowano neogotyckie przybudówki. Spalony w 1945 podczas działań wojennych. Po wojnie zabezpieczony i odbudowany, oddany do użytku w 1968. Zachowane zostały oryginalne gotyckie portale kruchty pd. i portale wewnętrzne, epitafia renesansowe, wśród nich burmistrza P. Horliusa (zm. 1550) z płaskorzeźbą sceny Zmartwychwstania wykonaną wg drzeworytu Albrechta Durera „Wielka Pasja” czy Marcina Mergenera (zm. 1539) i jego żony Agnieszki (zm. 1570) z płaskorzeźbą Chrztu w Jordanie.

W 1959 podczas prac rekonstrukcyjno-restauracyjnych w zakrystii fragmenty malowidła z 2. ćwierci XV w., tzw. mszę św. Grzegorza, przeniesiono na nowe podłoże i przekazano muzeum brzeskiemu. Na malowidle zachowanym w zakrystii m.in. fundatorka z jej patronką św. Katarzyną oraz wyjeżdżający na koniu św. Marcin – wódz męczenników rycerzy. Nad nimi stojące postacie św. Norberta i św. Erazma. Kilka średniowiecznych obrazów i rzeźb z kościoła św. Mikołaja posiadają m.in. muzea w Poznaniu, Toruniu i Brzegu.

W 1967 kościół został poświęcony. Od 1971 parafia. W maju odbywają się w świątyni koncerty (w ramach Śląskiego Festiwalu Muzycznego „Pojednanie”), m.in. w 1994 z udziałem Herberta Hoffmana i Kurta Masura, wybitnych muzyków urodzonych w Brzegu.

Przy ul. Młyńskiej 7-11 zespół budynków wzniesionych w XVI w. na gruntach XIII-wiecznego klasztoru Franciszkanów, obok d. kościół św. św. Piotra i Pawła z XIII w. Po wypędzeniu zakonników w dobie reformacji zamieniony na przytułek, a w 1582 przebudowany na arsenał. Od 1930 magazyn.

Przy ul. Stare Koszary d. koszary fryderycjańskie z l. 1781-82 przebudowane na przełomie XIX i XX w. na mieszkania.

Na cmentarzu brzeskim wspólna mogiła ofiar terroru w miejscowym więzieniu. W latach okupacji hitlerowskiej przebywali tu Polacy oraz obywatele czechosłowaccy i radzieccy. W mogile 166 więźniów czechosłowackich.

Brzeg to ważny ośrodek oświatowy (9 szkół podstawowych i 7 średnich) i kulturalny (Muzeum Piastów Śląskich, Brzeskie Centrum Kultury, Galeria Ratuszowa, 6 bibliotek). Miasto imprez kulturalnych (Musica Nova Oczami Młodych, brzeski dzień Vratislavia Cantans, Najazd Poetów na Zamek w Brzegu, Śląski Festiwal Muzyczny „Pojednanie”).

Miasto posiada liczne, dobrze utrzymane parki i tereny zielone (131 ha). Obok zamku piastowskiego Park Nadodrzański, w którym od 1895 brama Nadodrzańska z 1595 z pięknymi kamiennymi herbami fundatorów. Na terenach dawnych fos (planty miejskie) Park nad Fosą i Park Centralny. W zach. części miasta -park Wolności (66 ha). Wśród starych drzew parkowych dęby, buki, lipy, jawory, sosny czarne i daglezje. Za Odrą, przy ul. Krakusa, park Garbarnia. Przy ul. Poznańskiej basen kąpielowy. Na zach. od miasta obok drogi E 40 ośrodek sportów wodnych z ciekawym zajazdem turystycznym „U Rybiorza”.

W Brzegu początek i koniec lokalnego szlaku turystycznego („Brzeski Szlak Średniowiecznych Polichromii”) – Strzelniki, Pogorzele, Krzyżowice i Małujowice. Początek obok kościoła św. Mikołaja.

■ 6 km na wsch. ośrodek wypoczynkowy w Kościerzycach. Oprócz kąpieliska, plaży, wypożyczalni sprzętu, boiska sportowego, restauracji i kawiarni ośrodek posiada domki kempingowe (32 miejsca), pole namiotowe (48 miejsc) i 12 stanowisk dla przyczep campingowych.

■ 9 km na pn. wsch. wieś Lubsza z kąpieliskiem i polem biwakowym. W odległości 4 km od wsi rezerwat przyrody (16 ha), las mieszany z udziałem dębu i buka. Okazy drzew liczą ponad 400 lat.

■ 10 km na zach. wieś Małujowice, w której gotycki kościół paraf. z XIV w. z malowidłami ściennymi (XIV-XV 1 w.) w nawie i prezbiterium oraz pokrywającymi drewniany strop. Niezwykłe malowidła z XV w. zawierają ponad 100 scen oraz 640 niepowtarzalnych motywów geometrycznych, tkaninowych i zwierzęcych. Malowidła z XV w. przypisywane są warsztatowi Mistrza Teodoryka z Pragi. Wokół kościoła gotycki mur.

Tutaj w 1741 armia austriacka poniosła klęskę w bitwie stoczonej z armią pruską, dając początek trwającej dwieście lat okupacji pruskiej.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *